Janis

De televisiezender Canvas zond onlangs Janis: Little Girl Blue uit. Het is een recente rockumentaire over het leven van muzieklegende Janis Joplin. Ik kende wat van haar muziek, maar wist weinig over haar leven voordat ik de film zag. Het trof me altijd wel dat ze op zo'n jonge leeftijd stierf. Samen met Jim Morrison van The Doors, gitaarvirtuoos Jimi Hendrix, duistere dichter en zanger Kurt Cobain van Nirvana, en de niet zo lang geleden gestorven zangeres Amy Winehouse, behoorde Janis tot de vermaarde Club 27, de symbolische club van jonge muzikanten, die allen op de leeftijd van 27 jaar stierven. Drugsmisbruik had daar veel mee te maken. Het is een mooie documentaire geworden die Canvas uitzond, en een fascinerend tijdsdocument. Vreemd is het dat die hoopvolle jaren zestig toch Club 27 leden voortbrachten. Misschien worden de jaren als rooskleuriger voorgesteld dan ze in werkelijkheid waren. Met de babyboom van na de Tweede Wereldoorlog zette de tegenculturele Amerikaanse en Europese jeugd zichzelf volop in de schijnwerpers in die jaren. Het werden tijdens de tweede helft van de jaren zestig wel hoogjaren voor de alternatieve rockmuziek en jeugdcultuur, maar het werden ook de jaren van gedwongen inlijving in de rangen van het Amerikaanse leger, om in Vietnam te gaan vechten tegen het zogenaamd rode gevaar.
Janis: Little Girl Blue is diepgravend en confronterend. De emotioneel rake stem van muzikante Chan Marshall (Cat Power) laat toe brieven van Joplin postuum door Janis voor te laten lezen in de film. Marshall haar stem doet immers zo sterk denken aan die van Janis Joplin dat zelfs mensen die haar goed kennen tijdens het bekijken van de film vergeten dat het niet Janis is die de brieven voorleest, maar wel Chan Marshall.
Janis Joplin was één van de vele jongeren uit de jaren zestig die hun weg niet vonden in de mainstream cultuur. Haar roots lagen in het benauwende stadje Port Arthur in Texas, waar haar traditioneel levende ouders woonden. Ze was blij daar aan te kunnen ontsnappen, om aan de Amerikaanse westkust, maar onder andere ook in Europese steden als Frankfurt en Londen, te vertoeven. Janis Joplin was niet alleen verslaafd aan drugs maar ook aan het podium, waar ze de eigen zorgen in haar onstabiele, persoonlijke leven kon vergeten door het grote sukses bij het publiek. Het ontbrak Janet aan evenwicht in het leven, ze sukkelde rusteloos van de ene verslaving in de andere, om misschien wel te eindigen als rockster tegen wil en dank. Het ontbrak haar vaak ook aan een geloof in eigen kunnen eens ze van het podium stapte. Wat ze neerzette als jonge vrouw was nochtans een werkprestatie van jewelste. Als blanke vrouw schreef ze zich in in een zangtraditie van meestal zwarte soul- en blueslegendes. Uitgespuwd door de mainstream cultuur zette ze met haar emotioneel sterk beladen lyrics en zangstijl volop mee de Amerikaanse rockmuziek op de kaart. De film laat na het kijken nog enkele prangende vragen onbeantwoord, maar biedt veel inzicht in de arbeidsmoraal, het leven en de psyche van één van de bekendste jonge muzikantes uit de jaren zestig.

Voor wie de film wil zien, dat kan tot begin mei hier.